ارزیابی اثرات هم‌خونی بر برخی صفات اقتصادی در بز کرکی رائینی

هدف از انجام این پژوهش برآورد میزان هم‌خونی و تأثیر آن بر صفات تولیدی در بز کرکی رائینی بود. اطلاعات شجره و صفات تولیدی وزن بدن در سنین مختلف (وزن تولد، وزن سه ماهگی، وزن شش ماهگی، وزن نه ماهگی، وزن یک‌سالگی)، وزن کرک یک‌سالگی، افزایش وزن روزانه از تولد تا شیرگیری و نسبت کلیبر مورد استفاده قرار گرفت. این اطلاعات مربوط به 7264 رأس حیوان حاصل از 293 پدر و 2057 مادر بود که طی سال‌های 1369 تا 1390 در ایستگاه اصلاح نژاد بز کرکی رائینی شهرستان بافت واقع در استان کرمان جمع‌آوری شده بود. برای برآورد ضریب هم‌خونی از برنامه‌ی تحلیل شجره‌ی CFC و برای محاسبه میزان تابعیت صفات مختلف از هم‌خونی از برنامه‌ی اصلاح نژادی WOMBAT استفاده شد. تعداد حیوانات هم‌خون موجود در شجره 163 رأس بود که معادل 3/2 درصد افراد گله بود. متوسط ضریب هم‌خونی کل جمعیت و حیوانات هم‌خون به ترتیب 08/0 و 5/3 درصد برآورد گردید. بیشترین مقدار هم‌خونی 25 درصد و بیشترین حیوانات هم‌خون را حیوانات با ضریب هم‌خونی صفر تا 5 درصد تشکیل ‌دادند. کاهش تولید ناشی از هم‌خونی در صفات وزن تولد، وزن سه ماهگی، وزن شش ماهگی، وزن نه ماهگی، وزن یک‌سالگی، وزن کرک یک‌سالگی، افزایش وزن روزانه تولد تا از شیرگیری و نسبت کلیبر به ازای یک درصد افزایش در هم‌خونی دام به ترتیب 103/11-، 9/166-، 86/110-، 5/121- ، 16/233-، 24/2-، 85/0- و 069/0- محاسبه شد. بطورکلی، نتایج این پژوهش نشان داد که میزان هم‌خونی در جمعیت مورد مطالعه پایین می‌باشد. بنابراین به دلیل اثرات زیان‌بار هم‌خونی روی صفات تولیدی، پیشنهاد می‌شود که گله باید دارای برنامه مدیریت سیستم جفتگیری مناسب باشد که از آمیزش‌های خویشاوندی جلوگیری شود تا بتوان میزان هم‌خونی گله را کنترل نمود.