بررسی اثر همخونی بر عملکرد اقتصادی گاو هلشتاین ایران

در این تحقیق برای بررسی اثر همخونی بر صفات مختلف 543 گله از گاوهای هلشتاین ایران شامل سن زایش اول، طول دوران تولیدی، تولید شیر عمر، میانگین درصد چربی، فاصله بین زایش‌های متوالی، درآمد خالص نسبی عمر (سود عمر) و درآمد خالص نسبی روزانه (سود روزانه عمر) از 27241 رکورد ویرایش شده از 4 فایل جداگانه زایش، شجره، تلقیح و تولید که در مرکز اصلاح نژاد دام کشور طی سال‌های 1386- 1363 جمع آوری شده بود، استفاده شد. آماده سازی و ویرایش‌های لازم به وسیله نرم افزار فاکس پرو و اِکسل انجام شد. برای محاسبه ضرایب همخونی از نرم افزار شجره پرداز (سرگلزایی، 2000) استفاده شد. میانگین ضرایب همخونی کل جمعیت تحت مطالعه 63/1 درصد برآورد شد. درآمد خالص نسبی هر رأس گاو، بر اساس هزینه و درآمدهای سال 1386 گاوداری‌های شرکت سهامی سفیدرود (گاوداری 1) و کشت و صنعت مغان (گاوداری2) و با استفاده از معادله شادپرور (1378) محاسبه گردید. اثر همخونی بر صفات تحت مطالعه، با استفاده از مدلی با حضور اثر گله و سال زایش اول و بوسیله Proc GLM برنامه آماری SAS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. در این مدل اثر گله و سال زایش اول برای تمام صفات مورد مطالعه بسیار معنی ‌دار بود (001/0 P<). اثر همخونی بر سن زایش اول، تولید شیر عمر، درآمد خالص نسبی عمر و درآمد خالص نسبی روزانه بسیار معنی‌ دار بود (001/0 P<). این اثر بر روی طول عمر، میانگین درصد چربی و میانگین فاصله بین زایش‌های متوالی معنی دار نبود. نتیجه این تحقیق نشان داد که میانگین ضریب همخونی در جمعیت هلشتاین ایران، نسبت به مقادیر منتشر شده جوامع دیگر پایین‌تر است که می‌تواند به دلیل امتناع پرورش دهندگان از آمیزش‌های خویشاوندی و نیز به دلیل وجود اطلاعات ناقص یا اشتباه است. همچنین این تحقیق نشان داد که سطح قیمت محصولات و هزینه‌های پرورش می‌تواند در سوددهی یک گاو همخون اثر گذارد بطوری که یک گاو همخون بر اساس شرایط یک گله ضرر دهد اما بر اساس شرایط گله دیگر سود آور باشد.